Beyin Tümörü Tanısında Kan Değerlerinin Rolü
Beyin tümörlerinin doğrudan teşhisi genellikle kan testleriyle konulamaz, ancak bazı kan değerleri tümörün varlığına işaret edebilen dolaylı bulgular sağlayabilir veya tedavi sürecini izlemede yardımcı olabilir. İşte beyin tümörü şüphesi veya takibinde dikkat edilen başlıca kan değerleri ve parametreler:
1. Hormon Düzeyleri
- Hipofiz bezi tümörleri, hormon salgılanmasını etkileyebilir. Aşağıdaki hormonların seviyeleri kontrol edilir
- Prolaktin: Yüksek seviyeler prolaktinoma işaret edebilir.
- Büyüme hormonu (GH) ve IGF-1: Akromegali veya devlik gibi durumlarla ilişkili olabilir.
- ACTH: Cushing hastalığına neden olabilen tümörlerde artış görülebilir.
- TSH, T3, T4: Tiroid fonksiyonlarını etkileyen tümörlerde değişiklikler olabilir.
2. Tümör Belirteçleri
- Beyin tümörleri için spesifik bir kan belirteci bulunmamakla birlikte, bazı durumlarda aşağıdaki marker'lar araştırılabilir
- CEA (Karsinoembriyonik Antijen): Nadiren metastatik beyin tümörlerinde yükselebilir.
- Alfa-fetoprotein (AFP) veya Beta-hCG: Germ hücreli tümörlerde artış gösterebilir.
3. Kan Hücre Sayımları
- Tam kan sayımı (hemogram) özellikle tedavi sürecinde önem taşır
- Beyaz kan hücreleri (WBC): Kemoterapi veya radyoterapi sonrası düşük seviyeler enfeksiyon riskini gösterebilir.
- Kırmızı kan hücreleri (RBC) ve hemoglobin: Anemi (kansızlık) tedavi yan etkisi olarak gelişebilir.
- Trombositler: Kanama riskini artırabilecek düşük seviyeler izlenir.
4. Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri
- Karaciğer enzimleri (ALT, AST, ALP) ve böbrek fonksiyon testleri (kreatinin, üre)
- Tedavi sırasında organ toksisitesini izlemek için kullanılır.
- Metastatik tümörlerde karaciğer veya böbrek tutulumu olabilir.
5. Elektrolit ve Mineral Düzeyleri
- Sodyum, potasyum, kalsiyum gibi elektrolitler
- Hipofiz veya hipotalamus tümörleri elektrolit dengesizliğine neden olabilir.
- Özellikle sodyum seviyeleri (hiponatremi veya hipernatremi) dikkatle izlenir.
6. İnflamasyon Belirteçleri
- Sedimantasyon hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP)
- Tümör varlığında hafif yükseklikler görülebilir, ancak spesifik değildir.
Önemli Uyarılar
- Kan testleri beyin tümörü tanısı için yeterli değildir. Kesin tanı manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri ve biyopsi ile konulur.
- Kan değerlerindeki anormallikler her zaman tümör anlamına gelmez; başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir.
- Tedavi sürecinde kan değerleri düzenli olarak izlenerek yan etkiler ve tedavi etkinliği değerlendirilir.
Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Beyin tümörü şüphesi veya tanısı durumunda mutlaka bir nörolog veya beyin cerrahisi uzmanına başvurulmalı ve kişiye özel tıbbi değerlendirme yapılmalıdır.
|
